W jaki sposób transportować złoto?
Złoto jest jednym z najcenniejszych kruszców. Choć kojarzy się przede wszystkim z biżuterią, wiele osób inwestuje w złoto swoje oszczędności. Kruszec ten właściwie może przewozić każdy, nawet przez granicę. Jednak transport dużych ilości złota jest obarczony dużym ryzykiem i wymaga specjalnych środków bezpieczeństwa. Jak transportować złoto i robić to bezpiecznie?
Dlaczego bezpieczny transport złota jest niezwykle istotny?
Transport złota obarczony jest ryzykiem ze względu na ogromną wartość kruszcu, przez co duże jest zagrożenie kradzieżą, dlatego nie można przewozić go w dowolnym pojeździe i w dowolny sposób. Niezbędne jest odpowiednie zabezpieczenie złota, które to zagrożenie zminimalizuje. Ponadto ze względu na wartość, złoto musi być chronione przed zaginięciem lub zniszczeniem. Nie może trafić w niepowołane ręce, musi dotrzeć do celu całe i bezpieczne. Nie wolno dopuścić do wypadku w transporcie, pożaru czy jakiegokolwiek zagrożenia. Złoto musi być dobrze ochronione nawet przed ewentualnym ostrzałem. Złoto jest więc transportowane specjalistycznymi pojazdami o odpowiedniej budowie i z odpowiednimi zabezpieczeniami.
Transporty dużych ilości złota zwykle odbywają się w tajemnicy, by nikt o nich nie wiedział. Często mają miejsce nocami, kiedy pozostaną niezauważone i płynnie pokonają trasę. W 2019 roku odbył się olbrzymi transport złota o wartości ponad 18 miliardów złotych z Wielkiej Brytanii do Polski. Na czas transportu zamkniętych zostało wiele ulic w Poznaniu i Warszawie, ponieważ do tych miast było transportowane złoto. Media poinformowały o tym transporcie dopiero po fakcie. Wcześniej nie mogły tego zrobić, aby nie powodować ryzyka zaplanowania napadu na konwoje przez jakąś grupę przestępczą.
Metody transportu złota: od klasycznych do nowoczesnych rozwiązań
Metody transportu złota zależą przede wszystkim od tego, na jaką odległość odbywa się transport. W przypadku transportu w obrębie jednego kraju (z miasta do miasta) złoto jest przewożone przez konwoje w specjalnych bankowozach. Natomiast w przypadku transportu zza granicy używane są dalekobieżne środki transportu dla złota. W przypadku transportu śródlądowego są to często odpowiednio przygotowane pociągi z ochroną. Jeśli zaś konieczne jest pokonanie morza albo oceanu, transport odbywa się drogą powietrzną lub morską, a więc odpowiednio przygotowanym samolotem lub statkiem transportowym.
Narodowy Bank Polski posiada flotę specjalnych pojazdów transportowych zwanych bankowozami. Złoto, które dociera do Polski z zagranicy lub musi zostać przewiezione z miasta do miasta, transportowane jest w konwojach złożonych z takich pojazdów. Wbrew pozorom są to lekkie, kilkunastotonowe ciężarówki, które mają ograniczniki prędkości. Do załadunku złota służą specjalne, hydrauliczne windy. Pierwszymi bankowozami zamówionymi przez NBP w 1992 roku były auta marki Mercedes-Benz LK i Atego. Jednak na początku obecnej dekady miała miejsce duża wymiana floty pojazdów transportowych. Do gry wkroczyły niebieskie Midlumy od marki Renault, które do dziś pojawiają się na polskich drogach. Obecnie w tych samochodach standardem są kabiny załogowe dla kilku osób zabezpieczających transport. Pojazdy są kuloodporne, a kabiny mają wyjście awaryjne przez dach. Tylne zabudowy, gdzie transportowane są ładunki, mają ochronę przeciwpożarową, a za windami do załadunku znajdują się jeszcze drzwi ze specjalnymi zamkami. Pojazdy są także wyposażone w specjalne środki łączności i systemy lokalizacyjne.
Jakie są procedury zabezpieczające podczas transportu złota?
Zarówno sprzedaż złota, jak i jego transport są w Polsce w pełni legalne. Złoto może nabyć każdy. Zazwyczaj jest ono dostępne w monetach lub sztabkach, np. sztabka złota 1 gram. Transport złota jest znacznie wygodniejszy niż transport gotówki o takiej samej wartości. Każdy transport jest odpowiednio zabezpieczany. Obowiązują procedury transportu złota. Konwoje posiadają obstawę na początku i na końcu, składającą się z pojazdów uprzywilejowanych, jadących na sygnale. Transporty złota, gotówki czy innych rzeczy o bardzo wysokiej wartości zawsze są zabezpieczane przez ochronę i policję. Załoga jest w stałym kontakcie z miejscem docelowym transportu, a systemy lokalizacyjne pozwalają mieć transport na oku lub namierzyć pojazd w razie napadu i kradzieży.
W przypadku transportu złota przez granicę należy zgłosić taki transport organom celnym lub Straży Granicznej, zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe. Zgłoszenie powinno mieć formę pisemną. Wyjątek stanowi transport złota pomiędzy krajami strefy Schengen. W przypadku wwożenia złota do strefy Schengen z kraju spoza strefy lub wywożenia go do takiego kraju zgłoszenie jest konieczne. Brak zgłoszenia transportu złota, może skutkować nałożeniem wysokiej grzywny. Przepisy te dotyczą złota dewizowego, a więc monet i sztabek bitych po 1850 r., złota nieprzerobionego, półfabrykatów oraz przedmiotów wykonanych ze złota. Informacje dotyczące transportu złota są tajne i nie mogą trafić do publicznej wiadomości, dopóki transport nie zostanie przeprowadzony.
